Πόνος στο γόνατο – αρθρίτιδα – τραυματισμός

Ο πόνος στο γόνατο αποτελεί ένα πολύ συνηθισμένο φαινόμενο που επηρεάζει απλές καθημερινές δραστηριότητες. Μπορεί να προκληθεί από ξαφνικό τραυματισμό, υπερβολική καταπόνηση ή από κάποια υποκείμενη πάθηση, όπως αρθρίτιδα. Η άρθρωση του γόνατος είναι η μεγαλύτερη και ισχυρότερη άρθρωση στο ανθρώπινο σώμα και δέχεται σημαντικές πιέσεις από το βάρος του σώματος. 

Αποτελείται από το κάτω άκρο του μηριαίου οστού (μηρός), το άνω άκρο της κνήμης και την επιγονατίδα. Οι επιφάνειες των οστών που έρχονται σε επαφή η μία με την άλλη καλύπτονται με τον αρθρικό χόνδρο, ένα λείο και ολισθηρό στρώμα, που προστατεύει τα οστά από την φθορά, επιτρέποντας παράλληλα την ανώδυνη κίνηση κατά την κάμψη και έκταση. Οι μηνίσκοι, δύο σφηνοειδείς σχηματισμοί από χόνδρο, δρούν ως “αμορτισέρ” μεταξύ του μηριαίου οστού και της κνήμης. Η ελαστικές τους ιδιότητες ομαλοποιούν και προσδίδουν επιπλέον σταθερότητα στην άρθρωση. Τέσσερις επιπλέον σύνδεσμοι, ο πρόσθιος και ο οπίσθιος χιαστός, ο έσω και ο έξω πλάγιος σύνδεσμος σταθεροποιούν την άρθρωση και θέτουν τα όρια των κινήσεων αποτρέποντας κινήσεις πέραν των ορίων αυτών. Τέλος, η άρθρωση του γόνατος περιβάλλεται από έναν λεπτό υμένα, τον αρθρικό θύλακο ο οποίος παράγει το αρθρικό υγρό που θρέφει και λιπαίνει τις αρθρικές επιφάνειες μειώνοντας τις δυνάμεις τριβής.

Ο πόνος στο γόνατο προκαλείται από διάφορες αιτίες:

• Αρθρίτιδα (οστεοαρθρίτιδα, ρευματοειδής, μετατραυματική, ουρική κ.α.)

• Οστεοαρθρίτιδα: Η πιο κοινή μορφή αρθρίτιδας του γόνατος. Πρόκειται για μια χρόνια, εκφυλιστικού τύπου, πάθηση που εμφανίζεται κυρίως σε άτομα άνω των 50 ετών. Στην οστεοαρθρίτιδα, ο χόνδρος των επιφανειών του γόνατος φθείρεται σταδιακά και καθώς αποδομείται, τα οστά αρχίζουν να έρχονται σε μια επώδυνη επαφή μεταξύ τους. Η διαδικασία συνοδεύεται από σκλήρυνση των οστικών επιφανειών κάτω από το χόνδρο, ανάπτυξη νέου οστού και χόνδρου στις παρυφές της άρθρωσης (οστεόφυτα) καθώς και από ίνωση του αρθρικού θυλάκου. 
• Ρευματοειδής αρθρίτιδα: Η ρευματοειδής αρθρίτιδα είναι μια χρόνια αυτοάνοση, φλεγμονώδης νόσος που προσβάλλει ταυτόχρονα πολλές αρθρώσεις στο ανθρώπινο σώμα συμπεριλαμβανομένου και του γόνατος. Εκδηλώνεται σαν συμμετρική πολυαρθρίτιδα, γεγονός που σημαίνει ότι προσβάλλει την ίδια άρθρωση αμφοτερόπλευρα. Στην ρευματοειδή αρθρίτιδα ο αρθρικός υμένας αρχίζει να φλεγμαίνει, διογκώνεται και οδηγεί σε πόνο και δυσκαμψία του γόνατος. 
• Μετατραυματική αρθρίτιδα: Αυτού του είδους η αρθρίτιδα αναπτύσσεται μετά από έναν τραυματισμό στο γόνατο. Για παράδειγμα, ένα κάταγμα που αφορά και την άρθρωση (ενδαρθρικό κάταγμα) μπορεί να προκαλέσει μη αναστρέψιμη βλάβη στο χόνδρο που καλύπτει τις αρθρικές επιφάνειες του γόνατος, και κατ’επέκταση να οδηγήσει σε χρόνιες αρθριτικές αλλοιώσεις. Επίσης, οι ρήξεις μηνίσκων και οι συνδεσμικές κακώσεις (π.χ. ρήξη προσθίου χιαστού συνδέσμου) μπορούν να προκαλέσουν αστάθεια και επιπλέον φθορά της άρθρωσης του γόνατος, η οποία σε βάθος χρόνου οδηγεί σε αρθριτικές αλλοιώσεις.

Ο πόνος είναι το κύριο σύμπτωμα στις αρθρίτιδες. Συνήθως είναι ήπιος αρχικά, αλλά επιδεινώνεται σταδιακά μέσα σε ένα διάστημα μηνών ή ετών. Στα αρχικά στάδια προκαλείται από καταπόνηση της άρθρωσης και υποχωρεί με την ανάπαυση αλλά με τη πάροδο του χρόνου η ύφεση δεν είναι πλήρης, ενώ στα προχωρημένα στάδια εμφανίζεται νυχτερινός πόνος. Η δυσκαμψία είναι ένα σύνηθες κλινικό εύρημα η οποία εμφανίζεται μετά από περιόδους ακινησίας, αλλά προοδευτικά γίνεται συνεχής και με την πάροδο του χρόνου επιδεινώνεται. Η διόγκωση (οίδημα) της άρθρωσης μπορεί να είναι διαλειμματική λόγω συλλογής υγρού στην άρθρωση ή συνεχής λόγω της πάχυνσης του θυλάκου και της ανάπτυξης οστεοφύτων. Τέλος, πολλοί ασθενείς αναφέρουν αίσθημα αδυναμίας στο γόνατο και επιδείνωση των συμπτωμάτων τις βροχερές ημέρες. 

• • Κύστη Baker: κύστη με υγρό που σχηματίζεται πίσω από το γόνατο και συνήθως εμφανίζεται σε ασθενείς που πάσχουν από οστεοαρθρίτιδα
  • Ολική/ μερική ρήξη μηνίσκου: προκαλείται κατά τη διάρκεια απότομων στροφικών κινήσεων ή σε ένα βαθύ κάθισμα. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν πόνο, οίδημα και αδυναμία κίνησης του γόνατος. Ορισμένες φορές κατά τον τραυματισμό ακούγεται ένας χαρακτηριστικός ήχος σαν «κλικ».
  • Ολική/ μερική ρήξη πρόσθιου χιαστού: προκαλείται συνήθως από τραυματισμό στο γόνατο ή από μια ξαφνική στροφική κίνηση του γόνατος. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν πόνο, οίδημα, αστάθεια και δυσκολία στο περπάτημα.
  • Τενοντίτιδα: φλεγμονή των τενόντων γύρω από το γόνατο. Συχνοί τένοντες που πάσχουν είναι ο επιγονατιδικός και οι οπίσθιοι μηριαίοι.
  • Χονδροπάθεια: Εμφανίζεται πιο συχνά στην επιγονατίδα και οφείλεται στην λέπτυνση και φθορά του χόνδρου. Οι ασθενείς με χονδροπάθεια επιγονατίδας εμφανίζουν πόνο στο πρόσθιο τμήμα του γόνατος που επιδεινώνεται κατά το ανέβασμα και κατέβασμα σκαλοπατιών.
  • Σύνδρομο λαγοκνημιαίας ταινίας: Πόνος στην εξωτερική επιφάνεια του γόνατος ως επακόλουθο της φλεγμονής της λαγονοκνημιαίας ταινίας, η οποία εμφανίζεται συχνότερα σε δρομείς.
  • Άλλους τραυματισμούς λόγω καταπόνησης/ υπέρχρησης και αθλητικούς τραυματισμούς

• Μετεγχειρητικό πόνο μετά από ολική αρθροπλαστική γόνατος

Η σωστή διάγνωση είναι απαραίτητη για την αποτελεσματική θεραπεία, όπου η λεπτομερής λήψη ιστορικού, η ενδελεχής κλινική εξέταση και οι κατάλληλες διαγνωστικές και απεικονιστικές εξετάσεις αποτελούν προϋπόθεση. Η θεραπευτική προσέγγιση ξεκινάει με συντηρητική αντιμετώπιση και φαρμακευτικές και μη φαρμακευτικές τεχνικές, όπως η φυσιοθεραπεία. Αν τα μέτρα αυτά αποτύχουν και ο πόνος επιμένει, συστήνονται ελάχιστα παρεμβατικές μη χειρουργικές τεχνικές ανάλογα με την εκάστοτε διάγνωση. Στοχευμένοι νευρικοί αποκλεισμοί (genicular nerve block) και επακόλουθη θεραπεία με ραδιοσυχνότητες ή κρυονευρόλυση (cryoablation), έγχυση υαλουρονικού οξέος ή πλάσματος πλούσιου σε αιμοπετάλια (θεραπεία PRP), μπορούν να μειώσουν σημαντικά τα συμπτώματα, να ανακουφίσουν τον πόνο και να βελτιώσουν την κινητικότητα της άρθρωσης. 

Σε πολλούς ασθενείς οι ελάχιστα παρεμβατικές μη χειρουργικές τεχνικές για την αντιμετώπιση του πόνου στην άρθρωση του γόνατος παρουσιάζουν σημαντικά πλεονεκτήματα, έναντι της χειρουργικής επέμβασης.

Στο Athens Pain Therapy προσφέρουμε όλα τα ανωτέρω μαζί με ένα εξατομικευμένο θεραπευτικό πλάνο για τον κάθε ασθενή μας. 

Περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να δείτε στα link που ακολουθούν: 

1. 6 τύποι αρθρίτιδας που επηρεάζουν την άρθρωση του γόνατος: https://www.arthritis-health.com/types/general/6-types-arthritis-affect-knee
2. Οστεοαρθρίτιδα γόνατος: https://www.arthritis-health.com/video/knee-osteoarthritis-video
3. Διαφορική διάγνωση οστεοαρθρίτιδας και ρήξης μηνίσκου: https://www.sports-health.com/blog/my-knee-pain-arthritis-or-torn-meniscus
4. Ραδιοσυχνότητες γόνατος: Εναλλακτικό της ολικής αρθροπλαστικής: https://radiology.wisc.edu/news/genicular-nerve-ablation-an-alternative-to-knee-replacement-surgery/#:~:text=Unlike%20knee%20replacement%20surgery%2C%20GNA,GNA%20alleviates%20the%20patient’s%20pain.
5. Genicular Nerve Block (αποκλεισμός αισθητικών νεύρων γόνατος):

https://www.ypo.education/orthopaedics/knee/genicular-nerve-block-t542/video/